Termin „rewitalizacja” ( nadanie nowego życia ) - od niedawna trafił do naszego słownika i jak widać na dobre się w nim rozgościł. Każdy z nas z uwagą przysłuchuje kolejnym informacjom na temat rewitalizacji Łodzi, która przez swój rozmach i możliwość zaangażowania niewyobrażalnych dotąd środków, być może stanie się zjawiskiem na skalę światową*. Tymczasem i na naszym gminnym podwórku coś wreszcie drgnęło w tym zakresie i oto niespełna kilka tygodni temu radni przyjęli: „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Aleksandrów Łódzki na lata 2016-2023”. Warto zatem zapoznać się z tym dokumentem, a przy okazji zajrzeć na podwórka naszych sąsiadów z Konstantynowa i Zgierza - bo i u nich, jak się okazuje już się zadziało, albo się zadzieje w najbliższym czasie. A zapowiada się ciekawie.
Proces rewitalizacji ma być impulsem i szansą na dalszy dynamiczny rozwój dla wielu miejsc w kraju. W założeniach, zastrzyk finansowy jaki jest fundamentem dla podejmowanych działań ma spowodować skokowe przemiany i modernizację infrastruktury oraz tkanki miejskiej, a przez to wygenerować oczekiwane zmiany w sferze społecznej i ekonomicznej. Czyli innymi słowy modernizacja obszarów zdegradowanych poprawi jakość życia mieszkańców i dzięki temu spowoduje ograniczenie patologii i podniesienie poziomu ekonomicznego społeczności. I właśnie na uzyskanie pozytywnych efektów w tym zakresie w programach rewitalizacyjnych kładzie się szczególny nacisk.
Władze Aleksandrowa przygotowały program rewitalizacji w oparciu o wyznaczenie sześciu obszarów zdegradowanych na ternie miasta i gminy. Wnikliwie określone zostały warunki obecnie na nich panujące, następnie zaproponowano rozwiązania, które mają sytuację poprawić po osiągnięciu celu. Najbardziej interesujące, bo najbardziej namacalne, są w tym miejscu zamierzenia inwestycyjne w lokalną infrastrukturę. Jak wynika z treści programu planowane jest przeprowadzenie następujących inwestycji:
[if !supportLists]– rewitalizacja MOSiR i terenów przyległych – jak czytamy w dokumencie ma on polegać na „ rozszerzeniu zagospodarowania terenów MOSiR”, a trzonem tej inwestycji jest „budowa ciągu komunikacyjnego ulic Poselska – Sportowa - Nowokaliska i nadanie im funkcji rekreacyjnych”. Co do szczegółów projekt milczy, ale możemy spodziewać się, że rozległe niezagospodarowane tereny pomiędzy MOSiR-em, a centrum miasta w ciągu kilku najbliższych lat całkowicie zmienią swój wizerunek i charakter. ( koszt 35 mln )
[if !supportLists]– budowa ścieżek rowerowych – to część programu, z którą można wiązać największe nadzieje. Trudno jest dzisiaj przecenić korzyści jakie płyną z wykorzystania komunikacji rowerowej, o czym świadczyć może na przykład olbrzymia popularność roweru publicznego w Łodzi. W Aleksandrowie póki co zaplanowano budowę interesujących udogodnień w postaci centrów postojowo - przesiadkowych, czyli miejsc, w których można będzie pozostawić rower ( lub na innych, podobnych - samochód ) i przesiąść się do autobusu . Parkingi takie mają być zlokalizowane w okolicy Wojska Polskiego / Bratoszewskiego oraz na ul. Warszawskiej – łącznie ma być 50 miejsc postojowych dla samochodów i 80 miejsc dla rowerów. Program jasno stwierdza, że to „rozwiązanie wspomaga transport zbiorowy i ułatwia dostęp do komunikacji publicznej”. W ramach przedsięwzięcia ma także zostać wyznaczonych na terenie całej gminy 35 km ścieżek rowerowych. Ich przebieg ma uwzględniać szlaki międzypowiatowe ( koszt 15 mln )
[if !supportLists]– zagospodarowanie przestrzeni zielonych – mieszkańców Aleksandrowa z pewnością ucieszy fakt, że autorzy programu znaczną uwagę poświęcili zagadnieniom, które chociaż z pozoru nie wydają się istotne, to jednak po głębszym zastanowieniu mogą okazać się niezwykle ważne. Tym bardziej jeżeli przyjrzeć się im z punktu widzenia jakości życia mieszkańców oraz jakości krajobrazu i w końcu wizerunku miasta. Program przewiduje modernizację istniejących terenów poprzez ich uporządkowanie, pielęgnację zieleni, usunięcie starej i nasadzenie nowej, wprowadzenie elementów małej architektury ( koszt 4,3mln )
[if !supportLists]– program termomodernizacji 104 gminnych budynków – oznacza po prostu duży remont w mieście – wskazane w programie obiekty otrzymają w miejsce starej i zużytej nową stolarkę, docieplone będą ściany i stropy, zmodernizowany zostanie system grzewczy wewnątrz, który z kolei zasilą pompy ciepła. Z pewnością poprawi to znacznie warunki bytowe mieszkańców tych budynków, ale miejmy nadzieję, że wpłynie to także odczuwalnie na jakość powietrza i przy okazji odświeży krajobraz niektórych ulic ( koszt 21,7 mln )
[if !supportLists]– budowa Środowiskowego Domu Samopomocy przy ul. Ściegiennego – przeznaczonego na potrzeby osób niepełnosprawnych i odpowiednio pod tym kątem przystosowanego. Znajdzie się tam m. in. sala terapeutyczna, kuchnia i sala wielofunkcyjna - jadalnia, ( koszt ponad 2,8 mln )
Ponadto w programie znalazły się jeszcze: modernizacja sali widowiskowej w MDK, remont Domu Pomocy Społecznej w Rąbieniu oraz budowa wyciągu elektrycznego na potrzeby narciarstwa wodnego na zbiorniku w Zgniłych Błotach.
Ważne i warte podkreślenia jest to, że większość tych projektów będzie dofinansowywana ze środków Unii Europejskiej, dla niektórych projektów wskaźnik ten wyniesie nawet 84 %, natomiast pozostałe 16% pochodzić będzie ze środków własnych gminy. Jest to informacja istotna szczególnie dzisiaj, kiedy raz po raz słyszy się wypowiadane z łatwością opinie podważające sens integracji europejskiej i UE w całości.
To tyle w Aleksandrowie. A co u naszych sąsiadów?
W Zgierzu program rewitalizacji wygląda równie imponująco, gdyż całość inwestycji przewiduje zaangażowanie kwoty ponad 150 mln zł. Warto zwrócić uwagę na podjęte przez autorów projektu wysiłki skierowania działań na rzecz poprawy sytuacji w obszarze zaniedbanego i zdegradowanego centrum miasta. Liczne są zatem w programie inwestycje zlokalizowane w okolicach ulicy Długiej, Dąbrowskiego i Narutowicza. W określonych miejscach ma zostać przeprowadzona budowa kanalizacji i innych sieci miejskich, budowa nawierzchni, odnowa niektórych podwórek. Jednak oprócz tych twardych inwestycji postarano się także o wyznaczenie zadań o celu społecznym – w projekty miękkie oraz takie jak np. organizacja niewielkich przestrzeni ( 10x10 m ! ) z przeznaczeniem dla młodzieży zarezerwowano ponad 1 mln zł. Przy okazji zmodernizowany ma być park miejski skąd poprowadzony zostanie szlak rowerowy na teren Malinki, gdzie znacznie poszerzona i rozbudowana ma zostać tamtejsza baza rekreacyjna. Zgierski program rewitalizacji oparty jest także założeniu podtrzymania i kultywowania tożsamości miasta i historycznej spuścizny, dlatego też przewidziana jest dalsza renowacja Domów Tkaczy, czy też starego młyna. I chociaż można tu wymienić jeszcze kilka innych projektów, to podobnie jak w Aleksandrowie największą pozycją w programie ( ok 60 mln ) będzie inwestycja termomodernizacji budynków gminnych. I tutaj należy spodziewać się, że oprócz znacznej poprawy jakości życia mieszkańców także krajobraz miasta zmieni się odczuwalnie. Wszystko powyżej to duże zamierzenia i potencjalnie duże zmiany, ale odnotujmy jeszcze projekt modernizacji obiektów sportowych szacowany na 35 mln.
Na koniec warto jeszcze dodać kilka słów na temat Konstantynowa, gdyż w naszym rejonie to właśnie w tym mieście o rewitalizacji zaczęto mówić najwcześniej. Pierwszy pilotażowy program rewitalizacji rozpoczął się tam już w 2006, a większość przedsięwzięć była realizowana już w okolicach roku 2010. Sporo uwagi poświęcono na inwestycje związane z termomodernizacją gminnych budynków i odnową krajobrazu miasta, o czym niech świadczy chociażby przebudowa Placu Kościuszki.
Podsumowując należy przyznać, że zakres planowanych przedsięwzięć jest naprawdę imponujący. Czas pokaże jak zmieni się życie mieszkańców - np. Aleksandrowa, po zakończeniu tych wszystkich inwestycji. Czy rzeczywiście te projekty poprawią jakość życia naszej społeczności? Wszystko zależy od tego czy prawidłowo przeanalizowano potrzeby oraz od tego, czy prace zostaną przeprowadzone z głową, czy po prostu tylko po to, żeby udało się wydać unijne fundusze? Trzymamy kciuki za pomyślną realizację i uzyskanie spodziewanych efektów.
* - rewitalizacja obszarów zurbanizowanych ma być motywem przewodnim w programie wystawy światowej EXPO w 2022 r. o którego organizację ubiega się Łódź.