Jakiś czas temu ( zapewne przed rokiem, może dwoma...) z kręgów zbliżonych do „Grupy Trzymającej Władzę” w mieście wyszła radosna (?) wieść, że Aleksandrów liczy sobie 27 tysięcy mieszkańców – a z gminą to może nawet 36 tysięcy... Cóż, procesy suburbanizacji i metropolizacji nasilają się i nie ma na to rady. Lecz nie pora kwękać; trzeba wyciągać wnioski ( konstruktywne ) i próbować to „ogarnąć”.
Biorąc pod uwagę obszar zajmowany przez m. Aleksandrów Łódzki ( 13,47 km2 ), można pokusić się o pewne prognozy w oparciu o prostą matematykę. Otóż, jeśli nie chcemy przewyższyć Łodzi w gęstości zaludnienia na km2 ( 2318 osób na koniec 2019 r. ) – a chyba nie chcemy... – to mnożąc tę wartość przez powierzchnię Aleksandrowa, otrzymuje się maksymalną liczbę ludności na poziomie nieco ponad 31 tysięcy. Tak więc, hasłowo w strategii rozwoju gminy mogłoby znaleźć się takie oto zawołanie: „Kierunek: 40 tysięcy” ( suma: miasto 30 + gmina 10 ). Jednak ci wszyscy ludzie muszą funkcjonować w wymiarze przestrzennym. I tu „kłania się”, przyjęte w 2013 i uzupełnione w 2016, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Aleksandrów Łódzki.
Konkretnie, w części II ( Kierunki zagospodarowania przestrzennego ) za najbardziej istotny w kontekście przyjmowania fali ludności napływającej z Łodzi ( i nie tylko ) można uznać fragment omawiający kierunki rozwoju komunikacji – bowiem przecież to ten system jest „nerwem” miasta...
Jednym z zadań w nim wymienionych jest „powiązanie [ systemu drogowo-ulicznego ] z drogami regionalnymi i krajowymi”. I tu pojawia się temat dojazdów do powstającej drogi ekspresowej S14, która przecież jest droga krajową. Były awantury w tej sprawie i stanęło na tym, że – w ramach tzw. optymalizacji – na razie np. węzeł „Łódź-Teofilów” nie powstanie. W związku z tym „przełożenie” drogi krajowej nr 72 pomiędzy naszą ul. Konstantynowską a ul. Szczecińską w Łodzi ( czyli dojazd od hotelu „Jan Sander” do węzła i dalej: przejazd ponad S14 umożliwiający dostanie się do Łodzi ), póki co, nie zostanie zrealizowane. Wskutek tego budowa południowej obwodnicy Aleksandrowa poprzez dawną Piaskową Górę i Wierzbno traci sens. Jeśli zaś chodzi o „pieremyczkę” drogi nr 71 poprzez dawny Franin ( od „Lidla” w kierunku północno-wschodnim do ul. Zgierskiej ), to chyba nie ma woli realizacji tego zadania... a byłoby to znakomite odciążenie starego centrum miasta od ruchu tranzytowego – co jest również jednym z głównych zadań wymienionych w Studium UiKZP.
Tymczasem, to S14 ma „załatwić” kwestie ruchu tranzytowego; owszem, lecz tylko na osi północ- południe – a co z osią „równoleżnikową”miasta? Tu mamy bardzo trudny do rozwiązania problem.
Warto zauważyć, że modernizacja i rozbudowa systemu komunikacyjnego ma obejmować jedynie „system drogowo-uliczny”, co można interpretować jako deklarację o nie przywracaniu tramwaju. I „nie przewiduje się budowy systemu publicznej komunikacji miejskiej” (aleksandrowskiego MPK).
Można jeszcze - „pochylając się” nad Studium - wspomnieć o zadaniu „ograniczenie i uspokojenie ruchu w centrum miasta”. Cóż, pomijając fakt, iż jest to „kalka” pojęciowa przepisana z podobnych dokumentów w dużych miastach, trzeba dygresyjnie stwierdzić, że liczba tzw. leżących policjantów jest u nas absolutnie wystarczająca; natomiast mogłaby nastąpić „weryfikacja” znaków drogowych.
Skoro więc najważniejszego dojazdu do s14, póki co, mieć nie będziemy – i obwodnicy także ( a w komunikacji zbiorowej „zakłada się utrzymanie aktualnego poziomu przewozów” ) – to powstaje pytanie: jaki jest pomysł na podstawowe kierunki rozwoju komunikacji w Aleksandrowie Łódzkim?
Powinno nim być – w takim układzie – skoncentrowanie wysiłków na rozwoju „czytelnego oraz sprawnego układu drogowo-ulicznego” ( cytat ze Studium ), a w szczególności na powiązaniu go z ulicami łączącymi z metropolią – że wymienię chociażby ulicę Kąkolową ( w Łodzi ) jako przejazd przez S14, ul. Klinową, ul. Aleksandrowską oraz węzeł „Aleksandrów Łódzki” na S14 w... Zgierzu. Po to właśnie ( i nie tylko... ) potrzebna jest rozbudowa sieci ulic – przede wszystkim – zbiorczych. Ich parametry określają przepisy krajowe; i można pokusić się o wyznaczenie – w oparciu o nie – pewnego „modułu urbanistycznego”. Mianowicie, optymalna „gęstość” sieci ulic „Z” to 600-750 m, a ulice lokalne i dojazdowe powinny być wytyczane co 150-300 m. W ten sposób powstałby „grid”.
Konkluzja więc nasuwa się taka: bez „przepracowania” planów miejscowych w poszczególnych „dzielnicach” [ patrz: Załącznik ] ( i „całości” również ) nie pomieścimy powiększającej się liczby mieszkańców wraz z ich potrzebami komunikacyjnymi – a tego chyba byśmy nie chcieli, prawda?
ZAŁĄCZNIK
Drogi krajowe ( nr 71 i nr 72 ) dzielą obszar miasta na cztery kwartały ( z łac. quattuor: cztery ), zaś ulice lub ich odcinki stanowiące drogi powiatowe, dzielą kwartały na mniejsze, bardziej „poręczne” części; można je nazwać „dzielnicami”[ uwaga: w Aleksandrowie Ł. nie ma „dróg wojewódzkich”]:
I dzielnica to obszar zawarty wewnątrz następujących „linii na mapie”: południowa pierzeja Pl. Kościuszki – ul. 11 Listopada – Wierzbińska – 1 Maja – Ogrodowa;
II dzielnica: Wojska Polskiego – Konstantynowska – Pabianicka – 11 Listopada;
III dzielnica: 11 Listopada – Pabianicka – Konstantynowska – południowa granica miasta – ul. Wolska ( droga powiatowa nr 1134E ) – południowo-zachodnia granica miasta;
IV dzielnica: ul. Wolska ( droga powiatowa nr 1134E ) – południowa granica miasta;
V dzielnica: zachodnia granica miasta – Wierzbińska – 11 Listopada – południowa granica miasta;
VI dzielnica: Targowa – 1 Maja – Wierzbińska;
VII dzielnica: Pl. Kościuszki – Ogrodowa – 1 Maja – Daszyńskiego – Warszawska;
VIII dzielnica: północno-zachodnia granica miasta – Daszyńskiego – 1 Maja – Targowa – Wierzbińska;
IX dzielnica: północna granica miasta – Witosa – Brużyca – Warszawska – Daszyńskiego;
X dzielnica: Warszawska – Brużyca – Witosa – północno-wschodnia granica miasta;
XI dzielnica: Pl. Kościuszki – Warszawska – Piotrkowska – Krótka – Wojska Polskiego;
XII dzielnica: Warszawska – Zgierska – Wolności – Piotrkowska;
XIII dzielnica: Wolności – Zgierska – wschodnia granica miasta – Piotrkowska;
XIV dzielnica: Krótka – Piotrkowska – wschodnia granica miasta – Wojska Polskiego;
XV dzielnica: Konstantynowska – Wojska Polskiego – wschodnia i południowa granica miasta.